Personen met verward gedrag

Personen met verward gedrag: belemmeringen in de praktijk

Om wie gaat het eigenlijk, als de media schrijven over verwarde personen? Met dit casusonderzoek geeft de Kafkabrigade inzicht in de belemmeringen die verschillende betrokkenen ervaren en die nog in de weg staan van een sluitende aanpak voor mensen met verward gedrag.

Hij leeft op straat en wordt pas na negen maanden echt gezien (Casus Hassan)Die bevindingen komen naar voren uit de ervaringen van vier heel verschillende mensen. Allereerst is er Hassan. Hassan is een 21-jarige, licht verstandelijk beperkte jongen die op straat leeft. Pas negen maanden na zijn aankomst in Nederland, kort nadat hij betrokken is bij een winkeldiefstal, wordt hij echt geholpen en kan hij begeleid wonen voor mensen met een verstandelijke beperking. Daarnaast is er Justin. Een slimme jongen die tijdens zijn studie voor het eerst last krijgt van psychoses. Hij is ooit veroordeeld voor stalking, omdat hij een vriendin van hem maar bleef vragen om een afspraak te maken met het meisje waarop hij verliefd was. Hij zou graag weer gaan studeren, maar werkt nu op een zorgboerderij. Dan is er Hans. Hij is 76 en heeft de ziekte van Parkinson. Af en toe explodeert Hans en wordt hij heel bedreigend. Dat is vooral moeilijk voor zijn vrouw. En tenslotte is er Kees. Kees gebruikt sinds zijn dertiende drugs en heeft last van psychoses. Op dit moment zit hij vast in een forensisch psychiatrische kliniek, omdat hij zijn vader heeft mishandeld.

Deze vier mensen zijn heel verschillend en wonen in verschillende regio's. Toch zien we een aantal patronen in de verhalen die we van deze mensen hebben opgetekend. De Kafkabrigade heeft knelpunten rond de aanpak voor personen met verward gedrag ingedeeld in vier niveaus.

De papierwinkel

De administratieve lasten die met name de uitvoeringsorganisaties opleggen, zijn gericht op de efficiëntie van de eigen organisatie. Een goede default (een situatie waarin als iemand níet handelt de uitkomst wenselijk is voor de persoon zelf en de samenleving) is er niet en ook kosten en het vinden van de juiste informatie staan regelmatig in de weg van de wenselijke situatie. In de casuïstiek komen vier thema's regelmatig terug: lange wachttijden,
onbegrijpelijke procedures, gebrek aan helderheid en consistentie en onbehulpzaam gedrag.

De organisatiecultuur

Professionals ontwikkelen strategieën om zelf om te kunnen gaan met de werkdruk, moeilijke klanten of situaties die zij in hun positie niet kunnen oplossen. Het meest opvallend is dat in alle onderzochte casussen heldere signalen in een vroeg stadium niet zijn opgepakt. Een aantal problemen dat regelmatig terugkeert: betrokkenheid van het netwerk, belang cliënt uit zicht, kennis en professionaliteit en verkokering.

Structuur

Op het niveau van individuele organisaties zien we procedures die met elkaar in tegenspraak zijn en de informatievoorziening die regelmatig tekortschiet. Sommige professionals overzien het systeem niet goed en proberen de aanvoer van nieuwe cliënten te beperken om hun werkdruk binnen de perken te houden. Ook proberen organisaties soms (onbewust) de meest 'gunstige' soort cliënten te selecteren. Organisaties die groot zijn en financieel en bestuurlijk één, stellen zich aan de poort soms op als losse vestigingen en nemen zo niet de verantwoordelijkheid om cliënten binnen de eigen organisatie goed te plaatsen. Veel van deze zaken komen bovendien niet in beeld bij de verzekeraar, die de zorgplicht heeft. Terugkerende thema's zijn: niet passend aanbod, organisaties niet gericht op de taak, tegengestelde of falende regels en procesontwerp & ICT.

Keuze van beleidsmiddelen

Geen enkele organisatie lost maatschappelijke problemen alleen op. Bij het maken van beleid om een probleem op te lossen, zijn meestal verschillende organisaties en middelen betrokken. Elke organisatie heeft een rol in deze collectieve opgave. Als het goed gaat, leiden de inspanningen van de organisaties samen tot het bereiken van het gezamenlijke doel. Maar soms gaat dat niet zo goed. Een rode lijn in het onderzoek is dat voor professionals niet duidelijk is wanneer er gezamenlijk succes is. Terugkerende thema's zijn: falen van de vraagzijde, samenwerking netwerkpartners en falen integraal sturen.

Documenten

Download de samenvatting (10 pagina's, 410 Kb)

Download het eindrapport (50 pagina's, 88 inclusief de narratieven en tijdlijnen hieronder, 2 Mb)

Download het verhaal van Hassan, "wonen in een garagebox", 6 pagina's, 229 Kb)

Download de tijdlijn bij Hassans verhaal, "wonen in een garagebox", stappenschema van 2 pagina's, 54 Kb)

Download het verhaal van Justin, "leven met psychoses", 7 pagina's, 228 Kb)

Download de tijdlijn bij Justins verhaal, "leven met psychoses", stappenschema van 2 pagina's, 52 Kb)

Download het verhaal van Hans, "geen plek", 6 pagina's, 236 Kb)

Download de tijdlijn bij Hans' verhaal, "geen plek", stappenschema van 2 pagina's, 46 Kb)

Download het verhaal van Kees, "door het lint", 8 pagina's, 235 Kb)

Download de tijdlijn bij Kees' verhaal, "door het lint", stappenschema van 2 pagina's, 71 Kb)

Meest recente ontwikkelingen

Het ministerie van VWS stelt een subsidieregeling in per 1 maart 2017 zodat mensen zonder vast adres toch medische zorg kunnen ontvangen. Sinds 2014 is een registratie in de Basisregistratie Personen (BRP) een voorwaarde voor het kunnen afsluiten van een zorgverzekering. Daardoor vallen mensen die niet voldoen aan de criteria van de Wet BRP sindsdien buiten het verzekeringssysteem.