In deze nieuwsbrief:

• Verkeerde stel gescheiden. Op het verkeerde knopje geklikt, maar correctie niet mogelijk
• Prijs voor beste wetenschappelijke artikel door een niet-academicus
• Schrijf je in voor de masterclass!
• Administratieve lasten voor daklozen op weg naar toegang tot de staat: een vergelijking tussen België en Nederland
• Follow the Money opent meldpunt voor Brusselse bureaucratie

en natuurlijk de:

• Nieuwsselectie van april

Medewerkers van een advocatenkantoor in Londen hebben het verkeerde stel gescheiden, nadat zij onbedoeld het dossier van de verkeerde cliënt hadden geopend. Het kantoor deed vervolgens een beroep op de rechtbank om het definitieve echtscheidingsbevel, die dus voor een andere cliënt bedoeld was, in te trekken. Dit was echter niet mogelijk: het intrekken van een definitieve aanvraag zou het resolute karakter van een echtscheidingsbevel ondermijnen, en daarmee het publieke belang schaden. In het kader daarvan stelde de rechtbank dat een dergelijke fout niet zomaar gemaakt kan worden door simpelweg "the click of a wrong button", en benadrukte de noodzaak van het corrigeren van die indruk.

Het advocatenkantoor was het niet eens met de uitspraak, en zei dat de rechtbank een echtscheiding heeft gerealiseerd onder het mom van computer says no. Net zoals in Nederland lijkt correctie en herstel na administratieve fouten ook in het Verenigd Koninkrijk geen vanzelfsprekendheid.

• 30 april - De Ombudsman Metropool Amsterdam concludeert in een rapport dat gemeentelijke organisaties sinds de decentralisatie in 2015 te veel werkzaamheden moeten verrichten, met te weinig middelen. Daardoor is de nadruk te veel op regels, protocollen en bewijsstukken komen te liggen: een burn-out bureaucratie, wat medewerkers en uiteindelijk inwoners treft. Almeerders zijn zelfs "klaagmoe", omdat hun gemeente niks met hun klachten doet.
• 30 april - Straatdokters en SEH-artsen roepen de Tweede Kamer op om uitzendbureaus voor arbeidsmigranten te verplichten ervoor te zorgen dat hun werknemers worden ingeschreven bij de gemeente (Medisch Contact). Het is een bekend probleem: zonder inschrijving, geen zorgverzekering. Dat we niet alleen zien bij zorgverzekeringen, maar ook elders in deze nieuwsbrief.
• 29 april - Nederland is bezig met het ontwikkelen van een eigen open taalmodel: GPT-NL. Om deze te trainen is data nodig, waarvoor TNO nu een oproep doet (iBestuur).
• 26 april - Hoogleraar bestuursrecht Sofia Ranchordás vertelde in haar inaugurele rede hoe digitalisering zorgt voor een verharding van de overheid ten opzichte van burgers, maar ziet in het 'geduld' van chatbots een mogelijke oplossing (iBestuur).
• 25 april - Tijdens de crisissituatie die zich in 2022 voordeed bij het asielzoekerscentrum in Ter Apel, schoten burgers te hulp. Om de openbare orde te handhaven verhinderden overheidsinstanties die hulp, mede door te dreigen met strafrechtelijk ingrijpen. Na een gesprek zijn alle betrokkenen het erover eens dat de situatie anders aangepakt had moeten worden, schrijft de Nationale ombudsman.
• 23 april - Wanneer arbeid verricht door mensen wordt verborgen onder het vernis van een algoritme, is er sprake van fauxtomation. Dit is echter geen nieuw fenomeen.
• 22 april - Volgens Fred Kistenkas, voormalig universitair hoofddocent milieurecht aan de WUR, zijn overheden te veel bezig zijn het managen van processen en te weinig met de inhoud. Daardoor neigt onze rechtsstaat te veranderen in een beleidsstaat.
• 19 april - Lokale overheden streven naar meer digitale soevereiniteit, maar aarzelen om in zee te gaan met kleinere leveranciers in plaats van techreuzen als Microsoft. Die aarzeling is onterecht: ook techreuzen maken fouten (iBestuur).
  
• 17 april - Slimme verkeerslichten maken contact met mobiele telefoons om het aantal verkeersdeelnemers te tellen. De Autoriteit Persoonsgegevens wil nu dat het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat controleert of dit wettig is toegestaan (NOS).
• 18 april - De Tweede Kamer maakt zich zorgen over de versnippering van toezicht op algoritmes en de Europese AI Act.
• 18 april - Er valt nog veel te verbeteren aan de digitale toegankelijkheid van Woo-documenten. Daarom is de FAIR beslisnota-challenge van start gegaan, wat ministeries moet aansporen om hun nota's findable, accessible, interoperable, en reusable te publiceren.
• 16 april - Simon van Eeden legt op Platform O uit hoe de inzet van algoritmische besluitvormingsprocessen een rol kunnen spelen in het creëren van kafkaëske situaties waarin ambtenaar en burger elkaar nauwelijks meer tegenkomen. Rik Peeters en Arjan Widlak schreven daar onlangs een artikel over in Public Administration Review. Dat artikel won de Louis Brownlow Award 2024, zoals elders in deze nieuwsbrief te lezen.
• 16 april - Alle Europese lidstaten moeten een identiteitswallet ontwikkelen. Nederland heeft een proefversie van een dergelijke wallet op Github gepubliceerd. Deze wordt open source ontwikkeld en data wordt decentraal opgeslagen. Nederlanders kunnen aan de identiteitswallet allerlei persoonlijke gegevens koppelen en ermee inloggen bij overheidsinstellingen (iBestuur).
• 16 april - Forum Standaardisatie onderzoekt elk jaar de uitvraag naar open standaarden in overheidsaanbestedingen. Uit de monitor van 2023 blijkt dat als dit tempo aanhoudt, we pas in 2046 op 100 procent zitten. Positief is dat voorzieningen als MijnOverheid, DigiD en de BRP voor een groot deel aan de eisen voldoen, aldus AG Connect.
  
• 11 april - In het boek Data Rules laten Cristina Alaimo en Jannis Kallinikos zien hoe data voor een ongekende sociale en economische herstructurering heeft gezorgd.
• 11 april - Anu Bradford betoogt in een prepublicatie, dat regulatie van de digitale economie innovatie en technologische vooruitgang niet hoeft te belemmeren, zoals over het algemeen wordt gedacht.
• 11 april - De Europese Commissie roept lidstaten op om zich voor te bereiden op de overstap op post-kwantumcryptografie. Want kwantumcomputing kan in de nabije toekomst de versleuteling van berichten breken. Post-kwantumcryptografie moet dat voorkomen. Het Amerikaanse National Institute of Standards and Technology (NIST) heeft daarom post-kwantumcryptografie gestandaardiseerd. De verwachting is dat deze standaarden dit jaar worden vastgesteld en beschikbaar komen.
• 9 april - Het vertrouwen in instituties is afgenomen. In een essay legt Jacob Harold uit hoe we deze ontwikkeling kunnen begrijpen door vertrouwen als informatie te beschouwen.
• 9 april - De Britse overheid geeft toe dat haar onderhandelingsmacht op het gebied van het aanschaffen van cloudinfastructuur — uitgaven die gaan over miljarden — wordt beperkt door een vendor lock-in met Microsoft Azure en Amazon Web Services (AG Connect).
• 4 april - Geoff Mulgan legt uit hoe Groot-Brittannië haar evidence ecosystems ontwikkelt.
• 4 april - Het standaardiseren van data binnen de sociale sector brengt veel voordelen met zich mee. Desondanks zijn er ook onbedoelde consequenties. Het is risicovol om daar geen aandacht aan te besteden. Cathleen Clerkin legt uit waarom.
• 4 april - Het Digitaal Stelsel Omgevingswet, dat de uitvoering ondersteunt van de aan het begin dit jaar ingevoerde wet, kampt regelmatig met storingen.
• 3 april - Stichting Digitaal Burgerschap Nederland heeft de Europese (concept)verkiezingsprogramma's van de Nederlandse partijen onder de loep genomen en de ''heetste digitale hangijzers'' op een rij gezet.
• 2 april - Nadat kredietverstrekker Defam een man en zijn echtgenoot onterecht op een zwarte lijst plaatste, werd hun bankrekening halsoverkop door ING geblokkeerd en konden zij geen andere producten meer bij de bank aanvragen. Ondanks dat het stel niets van een leningaanvraag wist, werd pas na vier jaar de registratie verwijderd. Ondertussen werd er over en weer geprocedeerd (NRC).
• 1 april - Data is makkelijk over te dragen en te dupliceren. Dat is handig, maar maakt het ook moeilijk om er controle over te houden. Het artikel Why data about people are so hard to govern, gepubliceerd in Regulation & Governance, verklaart hoe dat zit.
• 30 maart - Bij de overgang van het fysieke naar het digitale domein op het gebied van mensenrechten, veranderen de beginselen van betekenis, legt Mart Susi uit in zijn nieuwe boek.
• 28 maart - Interreg, dat samenwerking tussen regionale gebieden in de EU bevordert, geeft in een beleidsbrief een overzicht van de Europese initiatieven, strategieën en beleidkaders die de digitalisering van de publieke sector vormgeven.
• 27 maart - De Europese Commissie werkt met Microsoft 365, wat volgens de European Data Protection Supervisor (EDPS) een veiligheidsrisico met zich meebrengt. Data zou zo naar de VS vloeien, waar het minder goed wordt beschermd. Techreus Microsoft aansporen om de bescherming van gegevens te verbeteren "klinkt als een kwestie van ‘stikken of slikken’, maar dat is echt niet meer zo,", aldus de ict-samenwerking onderwijs en ondezoek SURF. Overigens is dat niet genoeg: als overheden de verwerkingsverantwoordelijken zijn, moeten zij zélf hun data flows inzichtelijk maken.
• 27 maart - Door universele standaarden voor data provenance (herkomst, authenticiteit en integriteit) kunnen beleidsmakers, ontwikkelaars en creators de ontwikkeling van AI op een verantwoordelijke manier in goede banen leiden. Dat is nodig, zeggen de auteurs van de Amerikaanse universiteit MIT, want veel problemen op dit gebied zijn met de huidige tools niet op te lossen.

Lees meer »

Van 23 tot en met 25 september 2024 organiseert Stichting Kafkabrigade weer de masterclass "Volwassen Digitale Overheid met de Burger Centraal". Gedurende drie dagen bespreken we de digitalisering van de overheid vanuit de vijf perspectieven van de Landkaart Volwassen Digitale Overheid: regels, technologie, beginselen, besluitvormingsproces en natuurlijk de handelingssituatie van de burger.

We komen wederom bijeen in het centraal gelegen Hotel Oranjeoord, in de bosrijke omgeving van de Veluwe. Voor ontbijt, lunch en diner wordt gezorgd. Overnachten is mogelijk op de eerste en tweede cursusdag en inbegrepen bij de cursusprijs. Meld je wel tijdig aan, want kamers zijn afhankelijk van beschikbaarheid. Ook de maaltijden zijn inbegrepen in de cursusprijs.

Deelnemers aan de eerdere edities waren erg enthousiast. Zij beoordelen de kwaliteit overall met een 8,4. "Een must voor alle professionals die actief zijn in het vormgeven van de digitale inrichting van de overheid", aldus één van de deelnemers. Schrijf je in!

Aanmelden en meer informatie »

"Hoe komt het dat er ondanks alle beloften en ingebouwde procedures toch regelgedrochten uit Brussel komen waar niemand blij mee is?"

Om een antwoord te geven op deze vraag, wil Follow the Money van een aantal Europese regels de herkomst en uitwerking onderzoeken. Wie opperde voor de invoering? Met welk doel? En wordt dit doel daadwerkelijk met de regel bereikt? Hoe worden de nadelige gevolgen van de bureaucratie vanuit Brussel in Nederland ervaren?

Het onderzoeksplatform doet een oproep aan iedereen die ervaring heeft met Brusselse bureaucratie, om te bepalen welke regels zij onder de loep zullen nemen.