Eén erin, één eruit

Een simpele strategie voor lastenreductie, door bij de introductie of wijziging van regels dezelfde hoeveelheid administratieve lasten te reduceren, of meer. Een erin, een eruit is een praktische regel om... stapeling van regelgeving te voorkomen.

Afkomstig uit de zelfhulp tips voor mensen die moeite hebben met het opruimen van hun huis: koop niks nieuws, zonder eerst iets op te ruimen. Zo voorkom je dat het echt een troep wordt. Om te voorkomen dat de administratieve lasten maar blijven groeien, is het in verschillende landen verplicht om bij het wijzigen van regels en bij de introductie van nieuwe regels, te kijken naar de lastendruk die dit met zich meebrengt. Eenzelfde hoeveelheid moet worden gereduceerd. In Groot-Brittanië was het tijdelijk zelfs zo dat als nieuwe administratieve lasten worden geïntroduceerd, de dubbele hoeveelheid moet worden gereduceerd - one in, two out.

Een voorbeeld

Het invoeren van een vergunning voor dakkappelen brengt administratieve lasten met zich mee. Want zoals altijd, zijn er bedoelde gevolgen - het kunnen informeren van de buren bijvoorbeeld - en onbedoelde gevolgen. Wie een dakkapel wil, moet zich informeren, de vergunning aanvragen en daarvoor gegevens aangeleveren. Dat kost tijd. Misschien zijn er ook wel indieningsvereisten, zoals een accountantsverklaring of een constructieberekening en die kosten geld. De hoeveelheid administratieve lasten die de nieuwe regel introduceert kan je berekenen met Standaard Kosten Model of een variant daarop. Dit is het principe dat je de kosten en de tijd uitgedrukt in een uurtarief die de nieuwe regelgeving kost vermenigvuldigt met het aantal mensen dat hier last van heeft. Eenzelfde hoeveelheid tijd en kosten moet je elders schrappen om de nieuwe regel te mogen invoeren.

Een simpele strategie voor lastenreductie, door bij de introductie of wijziging van regels dezelfde hoeveelheid administratieve lasten te reduceren, of meer. Een erin, een eruit is een praktische regel om... stapeling van regelgeving te voorkomen. In België (Vlaanderen) heeft dit systeem een tijd lang goed gewerkt toen er een minister van Administratieve Vereenvoudiging was. Volgens betrokkenen van destijds werkte het systeem toen goed, maar functioneert dit systeem nu, met minder politieke steun, minder goed. De regel kan je met voldoende politieke macht ontduiken en het berekenen van de administratieve lastendruk, is zo zelf tot een administratieve last geworden. In Groot-Brittanië geldt dit systeem ook en was het tijdelijk zelfs "one in, two out" en een speerpunt van de Britse regering. Ook in andere landen zijn vergelijkbare regelingen, zoals in Canada.

Het afschaffen van een regel is altijd moeilijk. Zelfs als niemand meer weet waar hij eigenlijk toe diende. Net als het opruimen van de berging thuis, lijkt er nooit een moment van noodzaak en urgentie. Het gevolg is permanente uitstel, waardoor een stapeling van regels ontstaat. En een berging is op een gegeven moment vol. Je moet opruimen wil je 'm nog als berging kunnen gebruiken. Bij regelgeving is de grens minder duidelijk. Tegelijk doet overmaat aan regels op dezelfde manier afbreuk aan het effect en de bruikbaarheid van regels. Eén erin, één eruit is een zelfhulp tip voor politici en beleidsmakers.